26 Mayıs 2007 Cumartesi

Takı Merasimi, Hediye Seçimi ve Sosyal Politikalar

turk dugunlerindeki taki merasimi benzeri bir sey baska bir yerde var midir acaba? amerikali ogrencilerime davetlilerin dugunlerde gelin ve damada para taktiklarini soylemistim de sasirmislardi. onlarin geleneginde evlenen ciftlere hediye verilirmis. para vermeyi kabalik olarak goruyorlar sanirim. oysa bizde oyle gorulmez. dugunlerde taki merasimi yapilir ve genellikle altin takilir, ama para takmak da yadirganmaz. yeni evliler dugun masraflarini karsilamak icin takilan altinlari da bozduracaklardir zaten. sonucta, para ya da altin takmak, turkiye'de yeni evli cifte hediye vermekten daha makbuldur. para ciftin daha cok isini gorur. (bilmiyorum bunun iktisadi mantigini daha cok aciklamama gerek var mi? detayli malumat arayanlar icin ekonomiye giris kitaplarinda bunun grafiklerle bezeli teknik aciklamasi mevcut. ama en guzeli cevredeki yeni evli ciftlere sormaktir.)

dugunler disinda hediye yerine para ve altin vermenin makbul oldugu birkac yer daha var. ama diger ozel gunlerde, mesela dogumgununde, evlilik yildonumunde ya da sevgililer gununde kimseye hediye yerine para verildigini gormedim. zira bu tip ozel gunlerde verilen hediyenin maddi ya da kullanim degerinden cok manevi degeri var. hediye bir ise yaramasa da hatirlamak onemli. dugun yapan insanin ise manevi oldugu kadar maddi destege de ihtiyaci var. bu yuzden farkli durumlarda verilen hediyeler de farklilasiyor.

buradan cikartilabilecek ders su. birinin isine yarayacak bir hediye vermek istiyorsaniz, oncelikle para ya da altin vermeyi dusunmelisiniz. eger bunun yakisik almayacagini dusunuyor ve isine yarayacak bir hediye vermek istiyorsaniz, hediye alacaginiz sahsa bunu sormak en iyisi. surpriz yapacaksaniz da buyuk bir magazadan hediye ceki hediye edebilirsiniz. tabii o zaman hediyenin degeri belli olacaktir. bunu istemiyorsaniz, hediye alacaginiz insanin ihtiyaci ve zevki konusunda da emin degilseniz ve butceniz de kisitliysa, en guzeli kucuk ama manevi degeri yuksek bir sey almaktir.

peki bunlar aklima nereden geldi? turkiye'ye geldim. gelenek ve goreneklerimizi hatirladim. bu arada sosyal politikalar uzerine dusunurken aklima cesitli sorular takildi: sevdiklerimize hediye alirken boyle dusunuyoruz, insanlara yardim ederken nasil dusunmeliyiz? fakirlere en iyi nasil yardim edebiliriz. mesela yasli ve yoksul birine yardim olsun diye is vermek mi, yoksa dogrudan para vermek mi onu ve bizi daha cok mutlu eder? maddi tatmin mi, manevi tatmin mi daha onemli? vs. vs...

1 yorum:

tugrul dedi ki...

Noel hediyelerinin yarattigi "deadweight loss" ile ilgili bir calisma yapilmisti bu konuda. Nasil vergilendirmede, en "iyi" vergi turu kafa vergisi oluyorsa, hediye verme isinde de benzer galiba...