Biraz da Keynes ve Keynesyenlerden bahsedelim. Bu da Keynes'in ünlü sözü üzerine:
ozellikle onsekizinci ve on dokuzuncu yuzyillardaki klasik iktisatcilar icin uzun vade gercekten uzun bir vadeyi ifade ediyordu. adamlar ornegin tahil urunu fiyatlarinin yuzyillik seyriyle ilgileniyordu. bugun de uzun vade denince en az on yil, belki de otuz yil gibi bir zaman zarfini dusunmek lazim.
klasik iktisatcilardan malthus'u ele alirsak, nufus ve buyumeyle ilgili teorisinde, gelecekte dunyanin artan nufusu besleyemeyecegi, ve yasanacak kitliklarin nufus artisi ve ekonomik buyumeyi durduracagini ileri surerken bunun icin bir zaman vermemistir. elbette o bunun bugunden yarina olacagini beklemiyordu; onun ongorusu uzun bir vade icindi. tabii boyle gelecege yonelik ucu acik teorilerin bilimselligi ayri konudur, o ayri. (bkz: apocalyptic fallacy)
ayni sekilde ricardo'nun karsilastirmali ustunluk kurami serbest ticaretin tum taraflarin menfaatine oldugunu acik ve secik olarak gostermistir. ancak yerli ureticisi rekabet edecek duzeye gelmeden, ic piyasalari olusup gelismeden ekonomisini disa acan ulkelerin bundan zarar gorecekleri de aciktir. o yuzden bugun dunyada ticaretin serbestlesmesi konusunda uluslar arasinda genel bir mutabakat varken, bu serbestlestirme turlu pazarliklar sonucu adim adim gerceklesmektedir. burada uzun vadeli hedef ticareti serbestlestirmektir. ama eger zorunlu hallerde bir ulke kendi ureticisini koruyacak gumruk vergisi, kota vs. gibi kisa vadeli tedbirleri almazsa, soz konusu sektordeki yerli ureticiler dis rekabet sonucu piyasadan silinebilecegi icin ulke bundan (hem kisa, hem uzun vadede) zarar gorur. tabii, korumaciligin sinirlari ve politik ekonimisi ayri bir tartisma konusudur.
kisaca, keynesin bu sozunu "gunu kurtaralim, yasamaya bakalim gerisi bos" seklinde degil, "kisa vadeli dusunmek de uzun vadeli dusunmek gibi onemlidir; hatta onceliklidir" seklinde degerlendirmek gerekir.
kisa ve uzun vadeyle ilgili tartismalar gunumuzde finans piyasalarinin serbestlestirilmesi, istikrar politikalarinin ekonomik ve toplumsal etkileri, sosyal politikalarin onemi ve daha pek cok sicak meselede de yapilmaktadir. dolayisiyla bu soz bugun dahi onemini korumaktadir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder