25 Mart 2007 Pazar

Nominal Çapa

merkez bankasisinin ekonomik hedeflerle tutarli bir para politikasi uygulanmasina yardimci olmasinin yaninda, uygulanan politikalarin halk (yatirimci, firma sahibi, evsahibi, kiraci vs.) tarafindan algilanabilmesini saglayan ve beklentileri sekillendiren para politikasinin bir unsurudur. kredibilitesi yuksek merkez bankalari (mesela fed) ortulu nominal capa kullanip bunu halka aciklamayabilirler. fiyat istikrarini saglamakta zorlanan merkez bankalari ise acik bir nominal capaya ihtiyac duyarlar. uygulanan politikanin istenilen hedefleri tutturmasi buyuk olcude halkin beklentilerini de tahmin etmeye bagli oldugu icin bunu saglayacak en emin yol insanlara uygulanacak politikanin hedefleyecegi nominal degiskenleri onceden aciklamaktir. nominal capa olarak kullanilan uc degisken vardir: 

1) para arzi, 

2) doviz kuru, 

3) enflasyon. 

para arzindaki buyume fiyat artisiyla iliskili oldugu icin nominal capa olarak para arzi secilebilir. ancak bu iliski her zaman cok guclu olmadigindan ve halk tarafindan gelecekteki fiyat artisiyla iliskilendirilmesi zor olacagindan, para arzini nominal capa olarak secmek cok makbul degildir. ayrica paranin hangi taniminin secilmesi gerektigi konusunda da bir netlik yoktur. 

kur capasi rejiminde nominal doviz kuru hedeflenerek sozkonusu dovizdeki fiyat istikrarinin ulusal paraya da yansimasi hedeflenir. bu rejimin basarili olabilmesi iki ulke arasindaki enflasyon farkinin dusuk olmasina, merkez bankasinda yeterince doviz rezervi bulunmasina, merkez bankasinin kredibilitesini korumasina ve ulkenin rekabetci gucunu koruyabilmesine baglidir. bu rejim 1999da baslayan ve 2001 kriziyle tarihe karisan istikrar programinin en onemli unsuruydu. o donemde enflasyonun yeterince hizli dusurulememesi turk lirasinin asiri degerlenmesine yol acmisti. sonucta ihracatcinin rekabet gucu dusmus, ithalat anormal derecede artmis, cari islemler acigi buyumustu. bununla beraber var olan yapisal sorunlara siyasi sorunlar da eklenince programin kredibilitesi yok olmus ve neticede kur capasini surdurmenin spekulatif ataklarla doviz rezervlerinin erimesine deymeyecegi anlasilinca bu rejim terkedilmisti. 

nominal capa olarak enflasyonun secilmesi ise enflasyon beklentilerinin dogrudan sekillendirilmesine yoneliktir. bu konudaki gerekli bilgi icin (bkz: enflasyon hedeflemesi). 

 uzun vadede capa olarak zaman zaman nomimal gsyih'nin adi da gecer. lakin para politikasinin gsyih uzerindeki etkisinin ortaya cikmasi aylar alacagindan ve gsyih uzerinde etkili olan pek cok etken var oldugundan, bu ideal bir secim degildir.

Hiç yorum yok: